Bij Cordaan en InteraktContour werken we aan de ontwikkeling en invoering van Digitale Dagbesteding. Ik merk dat er van veel kanten belangstelling is. Want: dagbesteding digitaal? Wat moet je je daar nou bij voorstellen?
Op het eerste gezicht klinkt het ook wel gek. Dagbesteding is bedoeld om cliënten die thuis of in de instelling wonen een prettige, zinvolle daginvulling te bieden. Het onder de mensen komen en sociaal contact hebben is een cruciaal element. Voor mantelzorgers van ambulante cliënten is dagbesteding vaak respijtzorg: zij hebben even ruimte voor andere zaken wanneer de partner een dagdeel buitenshuis is. ‘Digitaal’ biedt daar toch geen oplossing voor?
Ja en nee. Als vervanging voor respijtzorg gaat het inderdaad niet goed werken verwacht ik. Een partner die een dagdeel buitenshuis is, blijft wat anders dan een partner die thuis achter een laptop of tablet zit en digitaal meedoet. Misschien heeft hij of zij juist wel extra hulp nodig om in te loggen of mee te doen.
Langzamerhand zien we dat digitale dagbesteding op veel vlakken wel toegevoegde waarde biedt. Binnen Cordaan experimenteren we onder andere met hybride groepen binnen de ouderendagbesteding. Een deel van de cliënten is op de locatie, een ander deel doet mee vanuit huis. Dit zijn cliënten die niet willen of kunnen komen. Bijvoorbeeld omdat ze ziek zijn, het vervoer te veel energie kost of omdat ze het niet prettig vinden om met een grote groep mensen ‘live’ te maken te hebben. Ook zijn het cliënten die bijvoorbeeld al twee dagdelen per week naar de locatie komen, maar gezien hun indicatie recht hebben op meer en hier graag digitaal gebruik van willen maken.
Een tweede doelgroep waar we naar kijken is de ggz. Centrum Kijkduin is een inloopcentrum voor cliënten met een psychiatrische achtergrond of psychosociale problematiek. In het centrum worden allerlei activiteiten georganiseerd. Deelnemers kunnen er een werkritme opbouwen, nieuwe mensen ontmoeten en hun zelfvertrouwen vergroten. Sinds kort kunnen zij ook digitale activiteiten volgen. De eerste reacties zijn heel positief. Een deelnemer deed mee aan een digitaal uitje naar het Olympisch Stadion en schreef daarover:
InteraktContour ondersteunt cliënten met een niet-aangeboren hersenletsel. Hier speelt energieniveau van cliënten een belangrijke rol. Fysiek meedoen is soms te vermoeiend, terwijl het digitaal wel gaat. Zij kunnen blijven meedoen en onderdeel uitmaken van een groep.
Het is eigenlijk niet zozeer de vraag of digitale dagbesteding toegevoegde waarde heeft. Je kunt je er van alles bij voorstellen: meedoen op dagen dat je niet naar fysieke dagbesteding komt, meerdere locaties of grotere groepen cliënten thuis die tegelijkertijd met één activiteit kunnen worden ‘bediend’.. En zelfs cliënten die recht hebben op dagbesteding maar op dit moment niet komen, omdat zij het niet prettig vinden in een groep of omdat zij het traditionele activiteitenaanbod niet interessant vinden. De echt spannende vraag is: kan het fysieke dagbesteding vervangen? Ik denk dat dat op termijn inderdaad mogelijk is. Niet voor iedereen. De meest kwetsbare cliënten en cliënten zonder enige digitale vaardigheid zul je niet digitaal kunnen bedienen, die moeten naar locatie blijven komen. Er is echter een grote (en groeiende) groep cliënten voor wie de dagbesteding gedeeltelijk of zelfs helemaal digitaal kan worden. We kunnen er veel meer maatwerk van gaan maken.
Wat is daarvoor nodig? Een goede ondersteuning van cliënten thuis, de beschikking hebben (of bieden) over een tablet of laptop plus internet, kwalitatief goed en vernieuwend digitaal activiteitenaanbod, de component ‘digitaal’ onderdeel maken van het reguliere dagbestedingsaanbod en goede afspraken met gemeenten en zorgverzekeraars. Waarbij alle partijen voor ogen houden: vervangen waar het kan, niet omdat het moet.